B.1. Program Tasarımı, Değerlendirilmesi Ve Güncellenmesi

B.1.1. Programların Tasarımı ve Onayı

Üniversitemizin önlisans, lisans ve lisansüstü programlarının eğitim amaçlarının saptanmasında ve müfredatlarının oluşturulmasında YÖK tarafından hazırlanan Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi (TYYÇ) referans alınmaktadır. Bu doğrultuda üniversitemizin genelinde programların tasarımı ve onayı süreçleri amaç ve öğrenme çıktıları dikkate alınarak yürütülür (B.1.1.1.) (B.1.1.2.). Öte yandan programın tasarımı ve onayına yönelik olarak tüm paydaşlardan görüş alınır, alınan görüşler üniversitemizin amaç ve misyonuna göre değerlendirilir. Üniversitemizde programların tasarlanması ve onaylanması sürecinde önce mevzuata uygun bir şekilde ilgili akademik birim tarafından hazırlanan dosya ve ekleri görüşülmek üzere üniversitemizin Eğitim Komisyonuna gönderilir (B.1.1.3.). Üniversitemizin Paydaş Yönergesinde yer alan danışma kurulunun önerilerine göre de taslak program senatonun onayından geçtikten sonra uygulamaya konulur (B.1.1.4.). Ayrıca eğitim-öğretim faaliyetlerinin niteliğini artırmak ve sürekliliğini sağlamak amacıyla taslak “Siirt Üniversitesi Program Açma, Kapatma, Eğitim-Öğretim Planı Oluşturma ve Güncelleme Yönergesi” çalışmalarına da başlanmıştır. Üniversitemizde program açma ve kapatmayla ilgili tüm işlemler “Bölüm/Program/Anabilim Dalı Açılması İş Akış Sürecine” göre gerçekleştirilmektedir (B.1.1.5.).

Üniversitemiz bünyesinde herhangi bir programa ilişkin hedef kazanımlar önceden bellidir ve hedef kazanımlara ulaşılıp ulaşılmadığının tespitinde öğretim elemanlarının görüş ve öenerilerinden yararlanılmaktadır. Programın işleyişinde görülen eksikliklerle ya da aksaklıklarla ilgili güncellemeler öğretim elemanlarıyla yapılan toplantılarla değerlendirilir, gerekli düzeltme ve güncellemeler için üst birimlerle iletişime geçilir. (B.1.1.6.). Programda hedeflenen kazanımların ve çıktıların nasıl izeleneceğine yönelik planlamalar mevcuttur ve kazanımların ifade ediliş tarzı bilişsel, duyuşsal ve devinimsel özelliklere göre belirlenmiştir. Ayrıca program düzeyinde yeterliliklerin hangi eylemlerle kazandırılabileceğini ifade eden yeterlilik-ders-öğretim yöntemi matrisleri de belirtilmiştir. Alan farklılıklarına göre yeterliliklerin hangi eğitim türlerinde (örgün, karma, uzaktan) kazandırılabileceği tanımlıdır. Programların tasarımında, fiziksel ve teknolojik olanaklar (erişim, sosyal mesafe vb.) göz önünde bulundurulmakta olup söz konusu tüm faaliyetlerle ilgili izleme, değerlendirme ve iyileştirme süreçleri bölüm olarak yapılan kurul toplantılarında ve birim kalite komisyonlarında ele alınarak izleme ve düzeltme faaliyetleri anında yapılmaktadır (B.1.1.7.) (B.1.1.8.). Bunun yanı sıra üniversitemizde Bologna kritelerinin sağlanması için tüm program tasarım ve onay süreçleri “Siirt Üniversitesi Avrupa Kredi Transfer Sistemi (AKTS/ECTS) Yönergesi” dikkate alınarak tamamlanır. Ayrıca Bologna koordinatörü de program bilgi paketlerini kontrol ederek sürekli iyileştirme süreçlerinin başlatılmasını sağlamaktadır (B.1.1.9.) (B.1.1.10.).

B.1.2. Programın Ders Dağılımı Dengesi

Üniversitemizin tüm akademik birimlerinin ders dağılımları Yükseköğretim Kurulunun (YÖK) 2547 sayılı kanunu ile Siirt Üniversitesi Önlisans ve Lisans Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliği ve Siirt Üniversitesi Lisansüstü Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliğine göre yapılmaktadır (B.1.2.1.) (B.1.2.2.). Üniversitemizin akademik program ve ders bilgi paketleri ders dağılım dengesi dikkate alınarak hazırlanmaktadır. Zorunlu ve seçmeli derslerin dağılımı akademik birimlerin kararları gözetilerek Eğitim Komisyonu incelemesinden geçtikten sonra senato kararıyla uygulamaya konulmaktadır (B.1.2.3.). Üniversitemizde derslerin ve programların içeriklerine göre uygulamalı eğitimler ve staj uygulamaları da yapılmaktadır. Ön lisans ve lisans programlarında okutulması planlanan ortak seçmeli ders havuzundaki derslerin özellikleri, derslere kayıt koşulları ve ders sorumlularına ilişkin usul ve esaslar Siirt Üniversitesi Ortak Seçmeli Dersler Yönergesi doğrultusunda belirlenmiştir. Aynı şekilde üniversitemiz bünyesinde açılan ortak seçmeli dersler ve birim bazında açılan seçmeli dersler kapsamında öğrencilere aktarılabilir beceriler kazandırmak adına seçenekler sunulmaktadır (B.1.2.4.) (B.1.2.5.) (B.1.2.6.).

Üniversitemizin bölümlere yönelik hazırlanmış ders kataloglarında derslerin içerikleri ile ilgili bilgiler bulunmaktadır ve ders kayıt dönemlerinde öğrencilerin bu dersleri seçmeleri teşvik edilmektedir (B.1.2.7.). Eğitim fakültemizde öğrenci merkezli ders programları yapılarak öğrencilerin istedikleri gün ve saatte ders görmelerine fırsat tanınmıştır. Böylece öğrencilerin akademik olmayan etkinliklere zaman ayırmaları sağlanmaktadır (B.1.2.8.). Ortak müfredatta belirtilen seçmeli ders havuzlarına akademik personelin sahip olduğu uzmanlık alanları esas alınarak yeni ve çeşitli dersler eklenmektedir. Ders dağılımlarının öğretim elemanlarının uzmanlık alanları, ders yükleri, idari görevler ve iş yükleri dikkate alınarak dengeli ve mümkün olduğunca eşit bir şekilde dağılımını sağlamak amacıyla bölüm başkanları ve bölüm kurulu toplantılarında görüşülüp karara bağlanmaktadır. Üniversitemizin program ve bilgi paketleriyle ilgili bilgilendirmeler sosyal medya hesapları ve diğer iletişim araçlarıyla yapılmaktadır (B.1.2.9.) (B.1.2.10.). Programların ders dağılım güncellenmesi dönem sonunda yapılan bölüm toplantılarında ele alınmaktadır. Programların ders planlarında, tüm derslerin kredileri ve AKTS değerleri, zorunlu-seçmeli ders bilgileri Bologna koordinatörlüğü öncülüğünde açık ve şeffaf bir şekilde izlenmekte ve kontrol edilmektedir (B.1.2.11.).

B.1.3. Ders Kazanımlarının Program Çıktılarıyla Uyumu

Üniversitemizde ders bilgi paketleri oluşturularak ders öğrenme çıktıları listelenmektedir. Ders bilgi paketleri ilgili bölümlerin Web sayfalarında güncel bir şekilde paylaşılmaktadır ve TYYÇ ile program yeterlilikleri ilişkisi açıkça belirtilmektedir. Ders öğrenme çıktıları ile program çıktılarına ilişkin eşleştirmeler mevcut olup ders öğrenme çıktılarının program çıktılarıyla olan uyumları ilişki düzeyleri 0 (yok) ve 5 (en yüksek) arasında değişen bir düzeyde derecelendirilmektedir (B.1.3.1.) (B.1.3.2.) (B.1.3.3.). Programda yer alan derslerin öğrencilerimiz tarafından anketler aracılığıyla değerlendirmesi yapılmaktadır. Uygulanan ders değerlendirme anketleri sayesinde dersin uygulamaya katkısı ve dersin kazanımlara uygunluğu tespit edilir. Değerlendirme anketleri amaç ve içerik bakımından sürekli bir şekilde izlenmekte ve yeni dönemde öğretim elemanlarının bu değerlendirme anketlerini kullanarak derslerini iyileştirmeleri sağlanmaktadır (B.1.3.4.) (B.1.3.5.).

Üniversitemizde program yeterliliklerine ulaşılıp ulaşılmadığı dönem sonunda yapılan sınavlarla belirlenmeye çalışılmaktadır. Programın eğitim amaçlarına ilişkin hedeflerine ne kadar ulaşıldığı ve öğrencilerin toplumun ihtiyaçlarına ne kadar cevap verdiği mezunların iş bulma durumu ve dış paydaş memnuniyet anketleri gibi süreçlerle izlenmektedir. Ders kazanımlarının program çıktılarıyla uyumunun izlenebilmesi ve iyileştirilmesi için üniversitemizin mezun bilgi sisteminden de yararlanılmaktadır. Mezun bilgi sisteminin aktif hale gelmesi için mezun durumda olan öğrencilerin mezun bilgi sistemine kayıt yapmaları için teşvik edilmektedir (B.1.3.6.). Bunun yanı sıra ders kazanımlarına ve eğitim türlerine (örgün, uzaktan, karma) uygun sınav yöntemleri planlamakta ve uygulanmaktadır. Ölçme ve değerlendirme uygulamalarının zaman ve kişiler arasında tutarlılığı ve güvenirliği sağlanmaktadır (B.1.3.7). Bu iyileştirmelerin duyurulması, uygulanması, kontrolü, hedeflerle uyumu ve alınan önlemler irdelenmektedir (B.1.3.8.). Diğer taraftan üniversitemizde ders kazanımlarının program çıktılarıyla uyumu Bologna sürecine ugun olacak şekilde de düzenlenmektedir. Böyelece sürdürülebilir uygulamalarla ders kazanımlarının program çıktılarıyla uyumu Bologna kriteleriyle tutarlılık gösterecek şekilde sağlanmaya çalışılmaktadır (B.1.3.9.).

B.1.4. Öğrenci İş Yüküne Dayalı Ders Tasarımı

Üniversitemiz bünyesindeki tüm akademik birimlerin iş yükü, ders saatleri ve kredileri Siirt Üniversitesi Önlisans ve Lisans Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliği, Siirt Üniversitesi Lisansüstü Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliği ve Siirt Üniversitesi Avrupa Kredi Transfer Sistemi (AKTS/ECTS) Yönergesine göre yapılmaktadır (B.1.4.1.) (B.1.4.2.) (B.1.4.3.). Bu çerçevede Siirt Üniversitesi AKTS/ECTS yönergesinin 9.maddesinde “AKTS/ECTS kredilendirilmesinde yarıyıllar esas alınır. Yarıyıl esasına göre eğitim yapan kurumların bir yarıyıllık eğitimi en az 30 AKTS kredisine eşdeğerdir. Yıl esasına göre eğitim yapılan kurumların bir akademik yıllık (iki yarıyıl) eğitimi en az 60 AKTS kredisine eşdeğerdir.” denilerek öğrenci iş yüküne dayalı ders tasarımında dikkat edilmesi gereken temel ölçüt belirlenmiştir. Aynı şekilde üniversitemizin AKTS/ECTS yönergesinin 10.maddesinde “Bologna Bilgi Sistemi üzerinden yayınlanan ilgili programın Ders Bilgi Paketi’nde tanımlanan öğrenim çıktılarını sağlamak üzere bir öğrencinin üstlenmesi gereken iş yükü göz önüne alınarak hesaplama yapılır. Bir dersin bu hesaplama yoluyla bulunan AKTS kredisi tam sayı olarak verilir.” ifadesine de yer verilerek derslerin bilgi paketlerinde yer alması beklenen iş yükü hesabına açıklık getirilmiştir (B.1.4.3.).

Üniversitemizde ders tasarımlarını AKTS/ECTS temelinde yürütmek amacıyla AKTS/ECT koordinatörlüğü kurulmuştur. Bu koodinatörlük bir rektör yardımcısı, iki doktor öğretim üyesi ve öğrenci işleri daire başkanından oluşan bir ekiple çalışmalarını sürdürmektedir (B.1.4.4.). Ayrıca üniversitemizin bölüm ve birimlerinde de öğrenci iş yüküne dayalı ders tasrımınlarının hazırlanması amacıyla Bologna işlemlerinden sorumlu olacak öğretim elemanları arasında görev paylaşımları yapılmaktadır. Öte yandan öğrenci iş yükü staj, projeler, mesleki uygulamalar ile değişim programları da dikkate alınarak oluşturulmaktadır. İş yüküne dayalı ders tasarımlarında eksikliklerin veya aksaklıkların yaşanmaması için bölümlerimiz ve birimlerimiz AKTS/ECTS koordinatörlüğüyle işbirliği halinde çalışarak gerekli dönütleri ve düzeltmeleri sağlamaktadır (B.1.4.5.) (B.1.4.6.). Aynı zamanda iş yüklerinin tasarımında uzaktan eğitimle ortaya çıkan çeşitlilikler de göz önünde bulundurulmakta, üniversitemizin öğrenci bilgi sistemi (OBS) iş yüklerinin hesaplanmasına ve sisteme işlenmesine olanak tanımaktadır (B.1.4.7.) (B.1.4.8.).

B.1.5. Programların İzlenmesi ve Güncellenmesi

İç paydaşlar ile dış paydaşların uygulanan programların ve gerçekleştirilen eğitim-öğretim faaliyetlerinin iyileştirme sürecine katılımı iç paydaşların memnuniyeti ve dış paydaşların önerileri çerçevesinde sürekli güncel tutulmaktadır (B.1.5.1.) (B.1.5.2.). Gözden geçirme faaliyetleri her dönem başında yapılan genel değerlendirme toplantıları, aylık bölüm başkanları ve akademik danışmanlık toplantıları aracılığıyla yerine getirilmektedir. İç ve dış paydaşlardan gelen öneri ve dilekler bu toplantılarda değerlendirilerek iyileştirme ve güncelleme faaliyetleri gerçekleştirilmektedir. Ayrıca eğitim ve öğretim ile ilgili istatistiki göstergeler ölçme ve değerlendirme uygulama ve araştırma merkezi tarafından (her yarıyıl açılan dersler, öğrenci sayıları, başarı durumları, geri besleme sonuçları, ders çeşitliliği, ilişki kesme sayıları/nedenleri gibi) periyodik ve sistematik şekilde izlenmekte ve ilgili birimlerce tartışılmaktadır. (B.1.5.3.) (B.1.5.4.).

Üniversitemizin farklı programlarında da öğrenim gören öğrencilerin niteliklerinin belirlenmesi, izlenmesi, verimliliğin artırılması ve paydaş beklentilerinin anlaşılması için paydaş analizleri uygulamaları yapılmaktadır. Paydaş analiziyle programların izlenmesi ve gereksinimlere cevap vermesi sağlanmaktadır (B.1.5.5.). Diğer taraftan öğrencilerin ders içerikleri dağılımı ve ders programları, akademik ve idari personel ilişkileri gibi hususlardaki memnuniyetlerinin analizi için de çevrim içi öğrenci memnuniyet anketleri uygulanmaktadır. Anketlerin sonuçları bir bütün olarak değerlendirirlerek gerekli düzenlemeler ve iyileştirmeler yapılmaktadır (B.1.5.6.) (B.1.5.7.). Aynı zamanda program ve derslere ilişkin öneriler paydaş görüşleri doğrultusunda “Bölüm/Program/Anabilim Dalı Açılması İş Akış Sürecine” göre değerlendirilmekte ve Eğitim Komisyonunun onayıyla senatoya sunulmaktadır. (B.1.5.8.) (B.1.5.9.).

B.1.6. Eğitim ve Öğretim Süreçlerinin Yönetimi

Üniversitemizde eğitim ve öğretim süreçlerinin yönetimiyle ilgili tüm kurul, komite ve komisyonlar 2547 sayılı kanun hükümlerince görev yapmaktadır. Siirt Üniversitesi eğitim ve öğretim süreçlerinin yönetimi 2023-27 Stratejik Planındaki hedefler doğrultusunda rektör, ilgili rektör yardımcısı ve dekanlar tarafından yürütülmektedir (B.1.6.1.) (B.1.6.2.). Fakültelerde bölüm başkanlıkları ile çeşitli komisyon ve kurullar da eğitim-öğretim süreçlerinde rol almaktadır. Eğitim ve öğretim süreçlerinin yönetimine ilişkin organizasyonel yapılanma Akademik Yönetim Organizasyon Şeması içinde gösterilmiştir (B.1.6.3.) (B.1.6.4.). Bunun yanı sıra üniversitemizde eğitim ve öğretim süreçlerin işleyişine katkı sağlayan Engelsiz Üniversite ve Uluslararası İlişkiler Koordinatörlüğü (Erasmus, Mevlana, Farabi Değişim Programları) olmak üzere iki birim de bulunmaktadır (B.1.6.5.) (B.1.6.6.) (B.1.6.7.). Eğitim ve öğretim süreçlerinin işleyişinde ise ders tanıtım formlarından yararlanılmaktadır. Ders öğrenme kazanımlarının program çıktıları ile eşleştirilmesi ders tanıtım formları ile yapılmakta olup Bologna Süreci içerisinde verilmektedir. Böylece eğitim ve öğretim süreçlerinin Avrupa Kredi Transfer Sistemine (AKTS-ECTS) göre işlemesi sağlanmaktadır (B.1.6.8.).

Birim ve bölümlerimizde iç ve dış paydaşlarla birlikte eğitim-öğretim süreçlerinin daha iyi bir seviyeye ulaştırılması için toplantılar yapılmaktadır. Eğitim ve öğretim süreçleri üst yönetimin koordinasyonunda yürütülmekte olup bu süreçlere ilişkin görev ve sorumluluklar tanımlanmıştır (B.1.6.9.) (B.1.6.10.). Bu kapsamda eğitim ve öğretim süreçlerinin sağlıklı bir şekilde yürütülebilmesi için Siirt Üniversitesi Eğitim Komisyonu Yönergesine göre hareket edilmektedir. Siirt Üniversitesi Eğitim Komisyonu Yönergesi doğrultusunda üniversitemizin Eğitim Komisyonu; Rektör tarafından görevlendirilen eğitim öğretimden sorumlu Rektör Yardımcısı ile birlikte akademik birimlerde görevlendirilen ve tercihen birimlerinde öğrenci işlerinden sorumlu idari görevlerde bulunan 12 öğretim üyesi/görevlisinden oluşmaktadır. Komisyon Başkanlığı eğitim-öğretimden sorumlu Rektör Yardımcısı, Raportörlüğü ise Öğrenci İşleri Daire Başkanı tarafından yürütülmektedir (B.1.6.11.). Bununla birlikte üniversitemizde eğitim ve öğretim programlarının tasarlanması, yürütülmesi, değerlendirilmesi ve güncellenmesi faaliyetlerine ilişkin kurum genelinde ilke ve esaslar iş akış süreçleriyle tanımlıdır (B.1.6.12.). Üniversitemizde eğitim ve öğretim süreçlerinin yönetimine yönelik organizasyonel yapılanma ve iş adımları şemaları güncel olarak birim ve bölümlerimizin web sayfalarında bulunmaktadır (B.1.6.13.). Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi, Ölçme-Değerlendirme Uygulama ve Araştırma Merkezi ve Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi organizasyonel yapılanmasını tamamlamış olup eğitim ve öğretim süreçlerinin yönetimine destek olmaktadır (B.1.6.14.) (B.1.6.15.) (B.1.6.16.). Aynı zamanda üniversitemiz eğitim ve öğretim süreçlerini bütüncül bir anlayışla yönetmekte olup gerekli bilgi yönetim sistemine (OBS-Öğrenci Bilgi Sistemi) ve uzman insan kaynağına da sahiptir (B.1.6.17.).

Programların Tasarımı ve Onayı

Olgunluk Düzeyi: Programların tasarım ve onay süreçleri sistematik olarak izlenmekte ve ilgili paydaşlarla birlikte değerlendirilerek iyileştirilmektedir.

Kanıtlar

· (3)B.1.1.1.Ders_İçerikleri_ve_AKTS

· (3)B.1.1.2.TYYÇ_Program_Yeterlikleri_İlişkisi

· (2)(3)B.1.1.3.Siirt_Üniversitesi_Eğitim_Komisyonu_Yönergesi

· (3)B.1.1.4.Siirt_Üniversitesi_Paydaş_Yönergesi

· (3)B.1.1.5.Bölüm_Program_Açma_İş_Akış_Süreci

· (4)B.1.1.6.Paydaş_Analizi_ve_Paydaş_Beklentisi_Formu

· (4)B.1.1.7.Paydaş_Görüşleri_ve_İşbirliği_Çalışmaları

· (4)B.1.1.8.Değerlendirme_Toplantıları

· (3)B.1.1.9.Siirt_Üniversitesi_Avrupa_Kredi_Transferi_Sistem_Yönergesi

· (3)(4)B.1.1.10.Bologna_Toplantıları_ve_Alınan_Kararlar

Programın Ders Dağılımı Dengesi